СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТАСе залагаме за зголемување на свеста за местото и улогата на математиката во науките, технологијата, наставата, природата и културата.
|
Манифестацијата за популаризација на природните науки и математиката „Ноември - Месец на науката“ се одржува еднаш годишно во текот на месец ноември на Природно-математичкиот факултет во Скопје. Се организираат предавања, натпревари на ученици во експерименти (кои се со слободен влез за посетители), работилници и посети на лабаратории. На оваа страница ќе најдете статии произлезени од експериментите по математика (одредена математичка изработка, разработка на математичка тема или конкретен проблем) презентирани на Месецот на науката.
Златен пресек
20 април 2020 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Пропорција е однос меѓу две величини. Пропорцијата е скриена, но секогаш присутна во композицијата на секое ликовно или архитектонско дело и е еден од одличните чинители на неговата хармонија. Едно од најстарите правила на складноста е пропорцијата наречена златен пресек. Златен пресек е поделба на една отсечка на два дела на тој начин што целата должина спрема големиот дел се однесува исто како поголемиот дел спрема помалиот. Проект презентиран на Ноември - Месец на науката 2019 во категоријата VII-IX одд. |
Квадратна фрактална снегулка и квадратна фрактална површина на Кох
06 април 2020 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Голем број тела во природата, како на пример: планините, облаците, дрвјата и слично, се сложени и „неправилни“. Голем број природни тела заради својата сложеност тешко можеле да се претстават математички, сѐ до 1960 год. кога математичарот Benoit Mandelbrot пронашол начин и сложените форми да се проучуваат на систематски начин. Неговото решение се фракталите. Од големиот број фрактали ги избравме геометриските фрактали – квадратна фрактална снегулка на Кох и квадратна фрактална површина на Кох, ги анализиравме нивните страни, плоштини и периметри во секој од чекорите на конструкција. Проект презентиран на Ноември - Месец на науката 2019 во категоријата VII-IX одд. |
Златни фигури
30 март 2020 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Златни фигури се многуаголници кај кои должините на страните или дијагоналите се во златен сооднос кој приближно изнесува 1:1,618. Златниот правоаголник, ромб и триаголник имаат и други интересни својства. Златните фигури може да се најдат и во мрежите на геометриските тела и кај некои геометриски слики. Проект презентиран на Ноември - Месец на науката 2019 во категоријата VII-IX одд. |
Моаре (Moiré) интерферентни геометриски шаблони
23 март 2020 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Зошто шаблоните ги привлекуваат нашите очи? Тие даваат чувство на подреденост и се основа на многу предвидувања. За математиката интересни се геометриските шаблони. Моаре интерферентните шаблони се добиваат кога шаблон со транспарентни празнини се поклопува со ист (или сличен) шаблон. Со ротација на шаблоните се добиваат атрактивни дизајни. Проект презентиран на Ноември - Месец на науката 2019 во категоријата VII-IX одд. |
Луда железница и чудни форми од лента
18 март 2020 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Мебиусова лента е површина со една страна и еден раб. Таа може да се добие од парче лента од хартија така што пред да се залепат краевите, на едниот од нив му правиме половина завртување. Има една страна и еден раб, па во тоа е идејата за моделот на Мебиусовата луда железница. Награден проект со втора награда на Ноември - Месец на науката 2019 во категоријата VII-IX год. |
Буквите во математичките задачи и формули
4 февруари 2020 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Математиката е дел од нашето секојдневие, а бројките и буквите се основата на нашето образование. Како може да се соединат овие наизглед два сосема спротивни поими (поради тоа што прва асоцијација за буквите се јазиците, а за бројките математиката)? Проект презентиран на Ноември - Месец на науката 2019 во категоријата VII-IX одд. |
Правилни полиедри - зошто пет?
21 јануари 2020 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Полиедар (или рабесто тело) е фигура ограничена со површини коишто се составени само од многуаголници. За еден конвексен полиедар велиме дека е правилен ако сите негови ѕидови се правилни многуаголници. Постојат само пет правилни полиедри уште познати како Платонови тела. Кои се правилните полиедри и зошто ги има само пет? Награден проект со трета награда на Ноември - Месец на науката 2019 во категоријата VII-IX год. |
Докази без зборови
9 јуни 2019 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Доказот без зборови е слика или серија слики кои даваат докази за некое математичко тврдење, т.е. преку набљудување, визуализација и мисловен процес да се сфати и открие пораката на сликата. Изразите „доказ без зборови“ или „визуелен доказ“ ги користиме ако зборуваме за фигура која изразува математички доказ со мало или никакво објаснување. Но, можеме ли доказот без зборови да го сметаме за вистински доказ? Награден експеримент со втора награда на Ноември - Месец на науката 2018 во категоријата I-IV год. |
Математика во модниот дизајн
6 јуни 2019 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Модните дизајнери употребуваат голем дел од математиката, почнувајќи од наједноставните пресметки и формули, па сѐ до посложени проблеми од аритметика, алгебра, геометрија. Тие се применуваат при дизајнирање фустани со 2Д и 3Д форми, при кроење маици, пантолони и здолништа, при изработка на накит и високи потпетици, при изработка на ткаенини итн. Награден експеримент со прва награда на Ноември - Месец на науката 2018 во категоријата 7-9 одд. |
Зошто пчелите ги одбраа шестаголниците?
29 мај 2019 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Геометријата можеме да ја сретнеме секаде – цвеќињата, мрежата на пајакот, камењата, дури и кај клетките. Меѓутоа, природата има специфична наклонетост кон шестаголниците. Пчелите, избирајќи ги шестаголниците, добиваат максимална искористеност на просторот во нивните сандаци или во дивите живеалишта и исполнување на саќето со мед, полен и легло. Награден експеримент со трета награда на Ноември - Месец на науката 2018 во категоријата I-IV год. |
Со „пишување тајни пораки“ до интрига и авантура
8 мај 2019 во СТАТИИ ОД МЕСЕЦОТ НА НАУКАТА Пишувањето тајни пораки е предизвик уште од многу одамна кога се пренесувале пораки при војување, но и денес кога модерната криптографија има за цел дизајнирање на алгоритми тешки за пробивање. Во овој труд е презентирана „машина за пишување тајни пораки“ со која можат да се пишуваат пораки само со три симболи и тоа: @, * и !. Награден експеримент со прва награда на Ноември - Месец на науката 2018 во категоријата 7-9 одд. |