ПОИМ
  • Почетна
  • За порталот
  • Статии
    • Научно-популарни статии
    • Статии за наставата по математика
    • Математички омнибус (наука)
    • Математички омнибус (настава)
    • Статии од Месецот на науката
  • Активности
  • Забава
  • ПОИМ споделува ...
  • Рекле за ...
  • Контакт
ПОИМ - Портал на Институтот за математика
www.poim-pmf.weebly.com
Picture

МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС (НАУКА)

Се залагаме за зголемување на свеста за местото и улогата на математиката во науките, технологијата, наставата, природата и културата.
Picture

Како резултат од одржаните семинари „Математика и примени“, Институтот за математика публикуваше неколку зборници од научно-популарни трудови и зборници на трудови за наставата по математика во рамки на научно-популарната едиција Математички омнибус. Во овие трудови, излагачите на досегашните Семинари се пот­ру­дија да ни ја пренесат пора­ка­та за убавината и корисноста на математиката и дека таа е јазик на нашата реалност.
2 / 2

Picture
Задача на најдобар избор и оптимално запирање (PDF) 
​16 август 2022 во ​ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС (НАУКА)
При барањето соодветен кандидат за работното место, најдобро паркинг место, идеален стан за живеење, па дури и животен партнер од соништата, се соочуваме со последователно носење одлуки. Во секој че­кор треба да одлучиме дали да ја запреме потрагата и да го направиме изборот или да ризикуваме да продолжиме со барањето во надеж дека ќе направиме подобар избор. Математичкиот пристап кој го решава овој вид проблеми е познат како оптимално запирање. Проблемите на оптимално запирање се среќаваат и во статистиката при тестирање  хипотези и оценување параметри, во операционите истражувања при замена на машина, нарачка на стоки, во економијата при потрага на високо платени работни места или намирници со ниски цени, на фи­нан­сис­ките пазари при тргувањето со акции, итн. Во овој труд го илустрираме оптималното запирање на познати примери од таа област и  даваме преглед на некои резултати од теоријата на оптимално запирање.
​Труд објавен во Математички омнибус 9 (2021).​​
Picture
Нетранзитивни коцки (PDF) 
​11 март 2022 во ​ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС (НАУКА)
Нетранзитивните коцки се фасцинантна тема во применетата веро­јат­ност. Тие за прв пат доаѓаат во центарот на вниманието како резултат на трудот на Мартин Гарднер и претставуваат еден проблем од поголемата класа на нетранзитивни „парадокси“, кои го вклучуваат и добро познатиот Кондорсов парадокс на гласање. Се разгледуваат неколку примери за нетранзитивни коцки: коцки со броевите од 1 до 18, коцки на Шајнхаус-Трибула и коцките на Ефрон.
​​Труд објавен во Математички омнибус 9 (2021).​​
Picture
Логистичка регресија и нејзина примена на задачи од бинарна класификација (PDF)
22 февруари 2022 година во ​ МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС (НАУКА)
Статистиката како дел од математиката (или како независна нау­ка) меѓу другото се занимава и со опишување на зависностите помеѓу променливите кои ги разгледува. Променливите главно спаѓаат во една од две категории: независни, врз кои директно имаме влијание, и за­вис­ни на чиишто вредности не можеме директно да влијаеме; нивната вредност се менува исклучиво на основа на вредностите на независните променливи. Во контекст на барањата и очекувањата, оваа зависност може да се опише на повеќе начини. Два од нив се: опишувањето на сте­пенот (јачината, моќта) на зависност и конструкција на модел со кој директно би можеле да извршиме предвидување на вредностите на за­вис­ната променлива врз основа на вредности на независните промен­ливи. Овој пристап на анализа на зависностите помеѓу промен­ливите глав­но спаѓа во областа на статистиката наречена регресиона анализа. 
​Труд објавен во Математички омнибус 9 (2021).​​
Picture
Периодичноста кај дискретните динамички системи и теоремата на Шарковски (PDF)​
4 декември 2021 во МАТЕМАТИЧКИ ОМНИБУС (НАУКА)
Динамички систем е концепт спротивен на статички систем, со којшто се опишува развојот на одреден математички систем низ времето, кој најчесто се однесува непредвидливо и невообичаено, па од главен интерес е да се изнајде некој ред и правила коишто се кријат во тој хаос. Времето во кое системот се развива може да биде непрекинато или  дискретно. Кога времето се мери во дискретни единици, тогаш станува збор за дискретен динамички систем. Теоријата на динамичките системи наоѓа примена во многу области како што се: популационата динамика, биологијата, хемиската кинетика, епидемиологијата, нели­неар­ната оптика, механиката, невронските мрежи, економијата, електро­ни­­­ката, медицинската дијагностика итн. Во овој труд, кој своевидно е и прво изложување на Теоремата на Шарковски на македонски јазик, целосно е разработен овој познат ре­зул­тат кој се однесува на класата дискретни системи добиени со итерации на непрекинато пресликување на конкретен интервал, со кој Шарковски успеал да ја објасни нивната периодичност.​
​​Труд објавен во Математички омнибус 9 (2021).​​
ПОСТАРИ СТАТИИ

Copyright © 2015 POIM
IP Address
Unique Hits
Powered by Create your own unique website with customizable templates.